Μία
σύντομη ιστορία αυτού του πονήματος
αφιερωμένη
στην μνήμη της Άντας Τσάκα
Όλα ξεκίνησαν πριν κάποια
χρόνια, κατά την διάρκεια του διδακτικού έτους 2013/2014. Την χρονιά εκείνη, η
Μάιρα, η μικρή μου αδελφή, πήγαινε στην Δευτέρα Τάξη του Γυμνασίου και μεταξύ
των άλλων μαθημάτων, διδασκόταν και αυτό της Βυζαντινής Ιστορίας. Αλλά το
μάθημα αυτό την δυσκόλευε και την κούραζε ιδιαιτέρως, πράγμα όχι και τόσο
περίεργο, δεδομένου του όγκου της ύλης που τα παιδιά της τότε ηλικίας της
καλούνται να αφομοιώσουν.
Σαν προπτυχιακός φοιτητής
του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού
Πανεπιστημίου Αθηνών που ήμουν τότε, πήρα την πρωτοβουλία να φτιάξω μερικά
σταυρόλεξα, για να την βοηθήσω να δει το μάθημά της περισσότερο σαν παιχνίδι,
παρά σαν αγγαρεία και να μάθει έτσι τα όσα έπρεπε να μάθει, όσο το δυνατόν πιο
ευχάριστα -κάτι που ομολογουμένως μου έκανε και καλό, μιας και τότε
παρακολουθούσα μαθήματα Βυζαντινής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο. Το πρώτο
σταυρόλεξο που της έφτιαξα δοκιμαστικά αφορούσε το μάθημα εκείνης της ημέρας
που εξέταζε την Λατινοκρατία. Η ανταπόκρισή της ήταν αρκετά θετική και μου
ζήτησε, αν είχα χρόνο, να της κάνω το ίδιο και για το επόμενο μάθημα, πράγμα
που με χαρά έκανα. Και τότε, χωρίς ομολογουμένως εγώ να γνωρίζω τίποτα,
αποφάσισε να πάρει το δεύτερο σταυρόλεξο και να το δείξει σε κάποιους φίλους
της στο σχολείο, για να το λύσουν μαζί στο διάλειμμα, στον χώρο της τάξης τους.
Και τότε, τους είδε η Άντα η Τσάκα που ήταν καθηγήτριά τους και τους ζήτησε να δει το χαρτί που είχαν
ανάμεσά τους. Το πήρε στα χέρια της και έριξε σε αυτό μία πρώτη ματιά και
αμέσως κατάλαβε. «Ο Λεωνίδας το έφτιαξε;», ρώτησε την αδελφή μου, καθώς στο
παρελθόν είχε υπάρξει και δικιά μου καθηγήτρια -και είναι τιμή μου να λέω ότι
ήμουν μαθητής της. Η Μάιρα απάντησε θετικά και τότε η καθηγήτριά μας της ζήτησε
να μου πει, όποτε μπορούσα, να περάσω να την δω από το παλιό μου σχολείο.
Ούτε μια εβδομάδα μετά
ήμουν εκεί. Η παλιά μου καθηγήτρια μου είπε ότι η πρωτοβουλία μου της άρεσε
ιδιαιτέρως και μου πρότεινε να συνεχίσω να φτιάχνω σταυρόλεξα και άλλα σχετικά
παιχνίδια για να καλύψω το μεγαλύτερο μέρος της ύλης του σχολικού βιβλίου και
ύστερα να τα εκδώσω για να βοηθήσω με αυτόν τον τρόπο και άλλα παιδιά. Προσφέρθηκε
μάλιστα να επιμεληθεί η ίδια φιλολογικά των κειμένων που θα ετοίμαζα και
μάλιστα ανιδιοτελώς.
Η ιδέα της μου άρεσε πολύ
και τους επόμενους μήνες στρώθηκα στην δουλειά, για να ετοιμάσω τα σταυρόλεξα
και τα άλλα παιχνίδια και σύντομα δημιουργήθηκε ένα corpus 40 τέτοιων πονημάτων που κάλυπταν
όλη σχεδόν την ύλη του σχολικού βιβλίου που αναφέρεται στα χρόνια του
Βυζαντίου. Με το που τα ετοίμασα, της τα έστειλα ηλεκτρονικά και εκείνη έκανε
την επιμέλεια σε απίστευτο χρόνο, ώστε να μπορέσω να αρχίσω να ψάχνω για
εκδότη.
Αλλά τότε, συνέβη κάτι το
πραγματικά απρόσμενο… Η αγαπημένη μας καθηγήτρια βρέθηκε εσπευσμένα στο
νοσοκομείο και μετά από μάχη που έδωσε για την ζωή της, τελικά «έφυγε» από
κοντά μας, μία Μαύρη Τρίτη, τον Νοέμβριο του 2015. Η είδηση του θανάτου της με
κατέβαλε, όπως κατέβαλε και πολλούς άλλους μαθητές της, αλλά και τους
συναδέλφους της που έσπευσαν στις Αφίδνες να της πουν το τελευταίο αντίο, μία
συννεφιασμένη μέρα που μέχρι και οι ίδιοι οι Ουρανοί έκλαιγαν για την τόσο απρόσμενη
και άδικη απώλεια μίας γυναίκας 46 μόλις ετών που είχε προσφέρει πολλά στον
τομέα της Παιδείας και είχε να προσφέρει ακόμη πολύ περισσότερα, αν οι άγραφοι
νόμοι του Πεπρωμένου της επέτρεπαν να ζήσει κι άλλο μαζί μας…
Για καιρό δεν ήθελα να
ασχοληθώ ξανά με τα σταυρόλεξα αυτά. Κάποια μέρα όμως, αποφάσισα ότι έπρεπε…
ότι το όφειλα στην μνήμη της… να συνεχίσω να το κυνηγώ. Άρχισα λοιπόν να κάνω
κρούσεις σε διαφόρους εκδοτικούς οίκους, ζητώντας αξιολόγηση δείγματος του
έργου μου. Δυστυχώς όμως, η οικονομική κρίση είχε γονατίσει τον τομέα των
εκδόσεων στην χώρα και έτσι ήταν δύσκολο να βρεθεί εκδότης. Επιπροσθέτως, όπως
μου απάντησε ένας από τους εκδότες, θεωρούσε αρνητικό το γεγονός ότι το έργο
μου συνδεόταν άρρηκτα με το διδακτικό βιβλίο, επειδή θεωρούσε ότι θα ήταν ρίσκο
το να επενδύσει στην έκδοση ενός τέτοιου βιβλίου, την ώρα που το διδακτικό
βιβλίο θα μπορούσε κάποτε να αλλάξει… Μέχρι σήμερα πάντως -για την Ιστορία- το
βιβλίο παραμένει το ίδιο… Σύντομα απογοητεύτηκα και σταμάτησα να το κυνηγάω,
για να επικεντρωθώ στις σπουδές μου και σε κάποια θέματα οικογενειακής φύσεως
τα οποία είχαν προκύψει στην ζωή μου…
Δεν ασχολήθηκα ξανά με το
θέμα, μέχρι τον Αύγουστο του 2019. Μια ηλιόλουστη μέρα, στον Ωρωπό, χωρίς
καλά-καλά να το συνειδητοποιήσω, γύρισα την κουβέντα στο θέμα της καθηγήτριάς
μου και των σταυρολέξων που είχε επιμεληθεί. Και τότε, πήρα την μεγάλη απόφαση…
Για την μνήμη της Άντας Τσάκα και για να βοηθηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι
μαθητές, όπως και εκείνη θα ήθελε, αποφάσισα να κάνω το μεγάλο βήμα και να
δημοσιοποιήσω το έργο μου μέσω του Διαδικτύου και μάλιστα δωρεάν, προκειμένου
και ο κόπος που είχα κάνει να μην πάει χαμένος (καθώς και ένας μόνο μαθητής να
βοηθηθεί από αυτό και να αγαπήσει την Ιστορία, για εμένα θα είναι θρίαμβος),
αλλά και να πραγματοποιηθεί μία από τις τελευταίες επιθυμίες της καθηγήτριάς
μου που τόσο με βοήθησε σε αυτήν μου την προσπάθεια.
Ειλικρινά, ελπίζω η
κίνησή μου αυτή να ευχαριστήσει την ψυχή της, αλλά και να αποτελέσει ένα μικρό ακόμα λιθαράκι στο
μνήμα της υστεροφημίας της. Όπως θα έλεγαν και οι αρχαίοι ημών πρόγονοι (για να
ξεφύγω λίγο από το βυζαντινό κλίμα που μοιραία επικρατεί σε ετούτο τον
διαδικτυακό τόπο), ένας άνθρωπος συνεχίζει να υπάρχει, για όσο οι άλλοι τον θυμόμαστε.
Όσο ζω τουλάχιστον, δεν πρόκειται να αφήσω την μνήμη της να ξεχαστεί.
Αγαπημένη μας δασκάλα,
αναπαύσου εν ειρήνη. Αυτό που κάποτε δεν πρόλαβες να
δεις, τώρα ολοκληρώθηκε. Μακάρι η φλόγα που άναψες στις ψυχές των μαθητών σου,
να μην σβήσει ποτέ… Θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη.
Μετά τιμής,
Λεωνίδας-Βασίλειος
Μανιάτης
